Nice Kalesi-Cote D’Azur Fransa

Güney Fransa’da, Akdeniz kıyısındaki Nice şehri merkez olmak üzere Cannes, Grasse, Gourdon, Eze, Monaco, Monte Carlo, Menton gibi yerleşim birimlerinin bütününe Fransız Rivierası ya da Cote D’Azur deniliyor.

Türkçeye İngilizceden gelen French Riviera sözüyle bilinen bu kıyı, Fransızcadaki adını şair Stephen Liegeard’ın 1887’de La Cote D’Azur adıyla yayınlanan bir kitabından almaktadır.

Etimolojik olarak Cote D’Azur “Mavi Kıyılar” anlamına gelmektedir. Gerçekten de İspanya’nın Cebelitarık Boğazı sınırından İtalya sınırındaki Menton’a kadar olan bölgeye, Nice Kalesi ya da Eze Köyü Kalesi üzerinden bakıldığında ‘’Mavi Kıyılar’’ tanımlaması anlam kazanıyor. Antalya ve çevresinin, ‘’Türkiye Rivierası’’ olarak adlandırılması gibi…

Fransız Rivierası Cote D’Azur ’un başkenti olma özelliği gösteren bu olağanüstü kent Nice, palmiye ağaçlarının belirlediği yollar, altın kuma bulanan sahilleri, şehre ruh katan festivalleriyle doğayı seven turistlerin gözdesi olmayı başarmış. Yunanların ve Romalıların hâkimiyetinde kalan ve birçok tarihi eseri barındıran Nice geçmişte ve şu şimdiki zamanda büyülü bir yolculuğa çıkabileceğiniz bir yer. Cote D’Azur’ da özellikle karayolu ile demiryolu oldukça hesaplı, yeterli zamanınız varsa tercih edilmeli. Biz de öyle yaptık, zamanımız vardı.

Şehir, ismini Yunan Zafer Tanrıçası “Nike” den almış. Önceleri “Nikaia” olarak bilinirken, sonradan “Nice” olmuş. Yaklaşık 3000 yıl önce İzmir-Foça’dan yola çıkan denizciler, buraya gelip bu şehri kurmuşlar.  Şehirdeki en ünlü yerlerden biri olan “Avenue des Phoceens”, “Foçalılar Caddesi” olarak adlandırılıyor. Kendi bölgesinde zamanla önemli bir liman haline gelen Nice, M.S. 7’nci yüzyılda Cenova Birliği’ne katılır.

800’lü yıllarda ise, bölgede “Emevi” istilası görülür. Uzun yıllar İtalyanların hâkimiyeti altında kalan Nice, Fransa İtalya’ya göre daha zengin ve güçlü olduğundan, 1860 yılında yapılan referandum ile Fransa’ya bağlanmış.

Nice aynı zamanda karnavalları ve festivalleriyle de ünlü bir kent olarak biliniyor. Her sene 14 Şubat-4 Mart tarihleri arasında Nice karnavalı düzenleniyor. Nice Karnavalı’ nın kökenleri de bir hayli eskiye dayanıyormuş. 1294 yılında başladığı söylenen bu geleneksel karnaval, 18. yüzyıla kadar, şehir sokaklarında maskeli balo halinde kutlanmaya devam etmiş.

Orta Çağ’da Nice halkının, Katolik dininde öngörülen ve vaftize hazırlık döneminde kırk gün süren oruç tutma gelenekleri varmış. Oruç başlamadan önce gıdaca zengin bir beslenme bayramı yaşarlarmış. Fransız devrimi ve Napolyon zamanında askıya alınmış. Ancak, 1830 yılında kraliyet ailesi önünden geçen otuz kadar süslü araba, karnavalın o tarihten sonraki formunun da ilk habercisi olmuş.

1872 yılına kadar kutlamalar caddelerde insanların birbirlerine konfeti, un, yumurta atarak eğlenmeleri şeklinde devam etmiş. Daha sonraki yılarda ise geliştirilerek günümüzdeki halini almış.

27 Mayıs 2015 Çarşamba, Nice…

Nice’in en etkileyici ve panoramik yeri neresidir? Sorusunun yanıtı Nice Kalesi’nde yatmaktadır. Gerçi Google haritalar ve internet sorgulamalarında Parc du Chateau olarak geçiyor ama biz yine de Nice Kalesi diyelim.

Cote D’Azur’un başkenti konumunda olan Nice’te, Place du Palais Justica, Place de Rossetti, Place Garibaldi, Cours Saleya ve üst kısımları Eski Şehir ya da Vieille Ville olarak biliniyor. Eski şehir bölgesi, birçok şehirde olduğu, gibi Nice’in de kalbi diyebiliriz.  Dar sokakları ve tarihi binalarıyla Nice’in en tarihi bölgesidir Vieille Ville. Kentin M.Ö. 350 yılı civarında Marsilyalı Yunanlılar tarafından, komşu Ligurianlara karşı kazandıkları zafer sonrasında kurulduğu sanılıyor.

İlk ismi “Nikaia” olan şehrin bu adının, yunan mitolojisinde zafer tanrıçası olan “Nike” isminden geldiği söyleniyor. Kısa sürede Ligurian bölgesinin önemli bir ticaret merkezi haline gelen Nice, aynı zamanda komşu Roma kenti Cemenelum’ un da baş rakibi olmuş. Cemenelum kalıntıları olan Roma hamamları Nice’in “Cimiez” bölgesinde görülebilir. Nice’in en etkileyici ve panoramik yeri neresidir? Sorusunun yanıtı Nice Kalesi’nde yatmaktadır. Gerçi Google haritalar ve internet sorgulamalarında Parc du Chateau olarak geçiyor ama biz yine de Nice Kalesi diyelim. Château sözcüğü Fransızcadan Türkçeye Şato olarak geçmiş. Genelde Şato, Orta Çağ Avrupa’sında bir bölgenin derebeyinin oturduğu büyük ve korunaklı binalara verilen isim olarak biliniyor. Şatolar ilk zamanlarda feodal beylerin yönetim merkezi ve oturduğu yerdi. Daha sonraki tarihlerde şatolar asillerin de oturduğu geniş ve korunaklı özel meskenler haline geldi.

Bazı dilbilimciler “Chateau” kelimesinin tam Türkçe karşılığı “Hisar”dır diyor. Şatolar, toprak sahibi olan derebeylerinin kendi malı olarak görülürdü.  Avrupa’da, Şatoların bu özelliklerinden ötürü şehirlerin savunma yapıları olan kale ve hisar gibi yapılar yöneticiyle özdeşleşmiş ve ikamet ağırlıklı olmuşlardır. Şato ve Kale aynı anlamda kullanılır olmuştur. Eski Nice’te, bir kayalık üzerinde 12. yüzyılda oluşturulan kale, 1706 yılında 14. Louis tarafından yerle bir edilir. Yalnız 16. Yüzyıl yapısı olan Tour Bellanda kalır. Kalenin 14. Louis tarafından yıkılmasından sonra yeni bir kale yapılmamış, kayalık tepe park olarak kullanılmaya başlamış. Antik Yunan motifli seramik mozaiklerle süslenmiş olan bu yapı bugün, kent ve çevresinin muhteşem bir panoramasını sunan bir teras olarak kullanılmaktadır. Piknik için harika bir yer olarak tanımlanmaktadır.

27 Mayıs 2015 Perşembe günü eşimle Nice’e geldiğimizde Eski Nice bölgesindeki Nice Katedrali’ni gezdik.  Sonrasında eşim kale bölgesine gitmek istemediğini, ama bana da engel olmayacağını söyledi. Bir buçuk saat sonra Massena Meydanı’nda buluşmak üzere birbirimizden ayrıldık. Haritalarda montee du chateau olarak tanımlanmış olan ‘’Kale tırmanma yolu’’na girdim. Castle Park ya da Parc du Chateau olarak bilinen 92 metre yükseklikteki tepeye tırmanmaya başladım. Eğimli ve dönemeçli bu yol beni önce Yahudi-Hıristiyan Mezarlığı olan Cimetiere Israelite bölgesine götürdü.

Nice Kalesi’ndeki bu mezarlık, Fransa’daki en güzel mezarlıklardan biridir diyor Fransa’yı tanıyanlar. 14 000 metrekarelik bir alana yayılmış olan mezarlık bütün şehir panoramasına hâkim olup, açık hava müzesi gibidir. 1783 yılında eski kalenin üzerine kuruluş olan Cimetiere du Chateau’da 2800 mezar bulunmaktadır. Garibaldi ailesinin fertlerinden bazılarıyla Nice’in en ünlü insanlarının, sanatçılarının, idarecilerinin ve milletvekillerinin de mezarları bulunmaktadır. Yahudi bölümü, Protestan bölümü ve Katolik bölümü olmak üzere mezarlık üçe bölünmüş. Mezarlık girişindeki Holy Trinity Şapel 1935 yılında yapılmış.

Mezarlıktan çıkarak Nice’ın panoramik fotoğraflarını çekebileceğim teraslar arıyorum. Bu teraslarda panoramik fotoğraflar çektikten sonra zirveye çıkma yollarını bulmaya çalışıyorum. Sonradan öğreniyorum ki Şato parkına çıkmak için paralı asansörün yanı sıra tırtıla benzeyen minik turist araçları da varmış. Nice’in, kalenin en üst konumundaki görüntüsü nefes kesicidir. Kaleden kente baktığınızda ‘’Vay canına! Ne güzel şehir manzarası’’  Dememek elde değildir. Kıyı bandındaki güzel plajlar ve eski renkli kırmızı çatıların üzerinden görünen muhteşem Vieux Port nefes kesicidir. Kalenin üst kısmından manzaranın keyfini çıkarmak için düzenlenmiş ana terasları vardır. Kalenin en üst katında geniş bir alan ve bu alanda kafe ve çocukların vakit geçirecekleri oyun alanları bulunmaktadır.

Seyir teraslarından Nice’in güney bölümüne bakıldığında Promenade des Anglais, yani İngiliz Koşuyolu ile muhteşem plajları göz alıcıdır. Daha ilerilere bakıldığında ise bizim konakladığımız Baıe des Agnes’i bile görmek mümkündür.  Bu muhteşem görüntülere kendimi kaptırmışken her nasılsa birden saatime bakıyor ve eşimle buluşmak için 15 dakikalık bir zamanımın olduğunu görüyorum. Koşarcasına kaleden iniyor ve zamanında eşimle buluşarak, Cannes’a gitmek üzere otobüse biniyoruz. Eşim kale ile ilgili izlenimlerimi sorduğunda özetliyorum ama birçok yerini gezemediğimi ve 29 Mayıs 2015 Cuma günü tekrar Nice’e geleceğimi söylüyorum.

29 Mayıs 2015 Cuma günü yalnız olarak geldiğim Nice’te Garibaldi Meydanı’nı dolaştıktan sonra, kalenin etrafından dolaşarak Nice Limanı’na ulaşıyorum. Çevresini tanıma turlarımdan sonra, bu kez kalenin doğusundan, liman tarafındaki Montee Montfort’tan giriş yapıyorum. Kıvrımlı ve asırlık ağaçların bulunduğu yolları izleyip, yaklaşık 90 metre yükseklikteki zirveye tırmanmaya başlıyorum. Zirveye giden ormanlık içinde patika türünde değişik yollar var. Rastgele seçimlerle gidiyorum zirveye. İnternetten öğrendiğim ve çok merak ettiğim yapay şelalenin havuzuna rastlıyorum. Su devri daimi olmadığından, şelale de yoktu. Biraz oyalandıktan sonra tekrar yürümeye başlıyor ve kayanın zirvesine ulaşıyorum. O da ne! Sanki 7’den 70’e herkes burada… Öğrenci grupları, turist grupları, piknik yapanlar, özel olarak düzenlenmiş teraslardan panoramik fotoğraf çekenler…

Ulaştığım bu kayanın üst kısmında, havadar yeşil alanlar, çocuk oyun alanları, bol gölgeli köşeler ve özel olarak hazırlanmış seyir terasları vardı. Serinlemek, dinlenmek ve muhteşem manzaranın tadını çıkarmak isteyen insanların akınına uğramıştı burası.  Dinlence ve park alanı olarak kullanılan bu bölgede kendimi mücevher kutusunda zannettim. Özel olarak düzenlenmiş seyir teraslarından birinde Nice Limanı ve ufukta Eze görünürken, diğer seyir terasında Vieille Ville ve meydanları, Massena Meydanı, İngiliz Koşuyolu ve ufukta bizim konakladığımız Baıe-des-Agnes görünüyordu. Yeterince panoramik fotoğraf çektikten sonra, Eski Nice Kalesi’nden günümüze ulaşabilen Antik Yunan motifli seramik mozaiklerle süslenmiş Tour Bellanda’ya gidiyorum. Oldukça büyük bir seyir terasının olduğu bu yerden Nice körfezinin muhteşem bir görüntüsü vardı. Dakikalarca seyredip, fotoğraflarını çektikten sonra, asansörün bulunduğu bu yerden, merdivenleri kullanarak iniyorum konaklama yerime geri dönmek için…