Ortaköy ile tanışıklığım 1962 li yıllara kadar gider. Şu anda Fatih Anadolu Öğretmen Lisesi olan 181 yıllık tarihi yapı, 1960’ lı yıllarda; İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu, Eğitim Enstitüsü ve Çapa İlköğretmen Okulunu barındırıyordu. Ben de İlköğretmen Okulu öğrencisiydim o yıllarda. Bu nedenle, İstanbul’u ve popüler mekânlarından olan Ortaköy’ü çok severim. Ki, ben Ankara Yüksek Öğretmen Okulu Hazırlık Lisesi’ne gittiğim 1963 yılında, Çapa İlköğretmen Okulu da Ortaköy’e taşınmıştı.

İstanbul Boğazının en popüler köşelerinden biri olan Ortaköy ile Ortaköy’ün sembolü olan Büyük Mecidiye Camisi hemen herkesin, özellikle yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olmuştur. Ortaköy sahilinde, Büyük Mecidiye Camisi ile Boğaziçi Köprüsü arkada fon olacak şekilde fotoğraf çekmek, çektirmek ve karede yerini almak önemlidir bütün ziyaretçiler için. Ancak, cami restorasyonda olunca, biraz da olsa, ilgi odağı olmaktan çıkmıştı Ortaköy sahili…

Ortaköy Camisi olarak da bilinen Büyük Mecidiye Camisi’ndeki yenileme çalışmalarının bittiğini öğrenince mekânı ve camiyi tekrar ziyaret etmek istedim. Bu istekte, özellikle caminin içten ve dıştan değişik fotoğraflarını çekmek, fotoğraf karelerinden birinde yer alarak, ölümsüzleşmek istiyorum. 

Beşiktaş’tan bindiğim otobüsten, Boğaziçi Köprüsü ayağındaki bir durakta iniyorum. Muallim Naci Caddesi’nde, restorasyonda olan Hatice Sultan Yalısı önünden geçerek, Yalı Çıkmazı adlı sokaktan Ortaköy sahiline giriş yapıyorum. Kıyıdaki Beltaş Restoran Cafe’ye doğru ilerliyorum. Boğaziçi’nin en güzel manzaralarından birine sahip olan bu cafe’de mola verebilir, sabah kahvaltısı yapabilir, uygun fiyatlarla çay kahve içebilirsiniz. Tam karşısında, köprünün Anadolu ayağı altında, Boğaziçi’nin en ünlü yalılarından biri olan Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı dışında Beylerbeyi Sarayı’nı da izleme olanağı bulursunuz.

Beltaş Restoran Cafe’ye doğru ilerlerken sol tarafınızda Esma Sultan Yalısı’ndan kalanlar ile sağ tarafınızda bütün haşmetiyle Büyük Mecidiye Camisi’nin yer aldığını görürsünüz.

Ortaköy Camii ile Esma Sultan Yalısı arasındaki bölge düzenlenmiş ve görsel şölene dönüştürülmüş. Ayrıca Büyükşehir Belediyesinin tesisleri  de burada yer alıyor. Tesisler dışındaki sıralarda oturarak sohbeti koyulaştıranların yanı sıra, sevgilisinin yeşil gözlerinde kaybolanlar da bu alanda kendilerinden geçmişlerdi.

The Marmara Esma Sultan

Marmara Otel Zinciri tarafından işletilmekte olan Esma Sultan Yalısı, yarısı yanmış, üstü açık bir yalı. Neo-klasik üsluptaki yalının mimarı Sarkis Balyan’dır. Yalının adı, Sultan I. Abdülhamit’in kızı Esma Sultan’dan geliyor.

1873 yılında doğan Esma Sultan, 16 yaşında, Çerkez Mehmet Paşa ile evlendirilir. Tırnakçı Yalısı olarak bilinen Yalı, Esma Sultan’a düğün hediyesi olarak verilir ve bundan sonra da Esma Sultan Yalısı olarak anılır.1915 yılına kadar Osmanlı Hanedanının mülkiyetinde kalan yalı,1920 yılında büyük bir yangın geçirmiş.1975 e kadar depo olarak kullanılmış. Yalnız dış duvarlarının bulunduğu yalı,1990 yılında, Marmara otel zinciri tarafından satın alınmış.

İstanbul sosyetesinin en pahalı ve görkemli düğünlerinin yapıldığı mekânlardan biridir. Esma Sultan Yalısı, Marmara otel zinciri tarafından, çeşitli toplantılar ve konferanslara da kiralanmakta olup, tarihi atmosfer içindeki bahçesinde 3 000 kişiye, zemin katında 300 kişiye ve giriş katında 600 kişiye resepsiyon hizmeti verebilmektedir. Zemin katında 180 kişiye,, birinci katında 330 kişiye yemekli hizmet verebilmekte olduğu söylenmektedir.

Mimar Gökhan Avcıoğlu’nun yenileme ve düzenleme çalışmalarını takiben, 2001 yılında, çok amaçlı bir buluşma yeri olarak açılmış. Orijinal tuğla dış duvarların içine, çelik ve cam yapı birleştirilmiş. Esma Sultan Yalısı, yeni düzenlenmiş haliyle; bar, restoran ve değişik salonlar içerir. 2226 m2 lik bir alan içinde yer alan yapının; zemin katı 31,5 metre genişliğinde, 27 metre uzunluğunda ve 3,80 metre yüksekliğindedir.  Zemin üstündeki kat ise 31,5 metre genişliğinde, 31 metre uzunluğunda ve 6,80 metre yüksekliğindedir.

Büyük Mecidiye Camisi

Neo Barok tarzında olan cami, Sultan Abdülmecit tarafından, 1853 yılında, Mimar Nigoges Balyan’a yaptırılmıştır. Neo Barok tarzı, abartılı hareket duygusu ve net gözüken detayları ile dönemin müzik ve edebiyatında da kendini gösterir. Yoğun bir etki bırakan bu anlatım biçimi kendi alanında fazla eser verildiğinden bir dönem adı olarak anılmaya başlanmıştır. 1600′lerde Roma’da kilise etkisinde doğmuşsa da tüm Avrupa’ya yayılmıştır.

Boğaz içinde, eşsiz bir konumda olan Ortaköy Camisi, oldukça zarif bir yapıdır. İnce ve zarif minareleriyle tanınan Büyük Mecidiye Camii, tek kubbelidir. Kubbeden kare plana geçişte, dayanma ve yaslanma kemerlerinin birleştiği köşelerle kubbe arasındaki pandantiflerin dış yüzleri kurşunla örtülüdür.( Kemerler üzerine oturtulmuş kubbe ile kemerlerin arasını kapatan üçgen biçimindeki kubbe parçalarından her biri. Pandantif olarak tanımlanıyor.) Merdivenle çıkılan tek şerefeli iki minaresi vardır. Tek kubbenin duvarları pembe mozaiktendir. Mihrap, mozaik ve mermerden, minber ise somaki kaplı mermerden yapılmış olup, ince bir işçiliği vardır. Caminin içi çok güzel olup, süslemeler olağanüstüdür. Caminin içindeki ‘’Allah, Muhammed ve ilk Dört Halife ‘’nin adlarının bizzat Sultan Abdülmecit Han tarafından yazıldığı söylenceler arasındadır.

Geniş ve yüksek pencereleri, boğazın rengârenk ışıklarını caminin içine taşırlar. Ortaköy’ü ziyaret eden yerli ve yabancı turistler, bu muhteşem cami ile Boğaziçi köprüsünü arkalarına alarak, fotoğraf çektirirler. Böyle bir fotoğraf karesine girmeyi, özel bir ayrıcalık olarak görürler. Ortaköy’ün en gözde ve hareketli bölgesi cami civarı ve boğaz kıyısıdır. Özellikle, gençlerin ve âşıkların tercih ettiği bir mekândır burası. Günün her saatinde kalabalık olan mekân, aynı zamanda, Ortaköy’ün eğlence yeridir. Sokak çalgıcılarından, her an, günün popüler şarkılarından birini dinleyebilirsiniz.

Ortaköy Meydanı ve Sokakları

Ortaköy sahilinde sokaklara taşan kahvelerden, rengârenk elişi takı ve hediyelik eşyalardan, antikalardan, kitap satıcılarından, iyi restore edilmiş cumbalı ahşap evlerden etkilenmemek mümkün değil. Elişi incik, boncuk ve takılar, hanımların, özellikle genç kızların bakmadan ve takmadan geçemedikleri ürünlerdir. Nazar boncukları, bileklikler, ince zincirlere takılmış yüzlerce çeşit kolyeler açık tezgâhlarda sergilenmektedir.

Açık ve kapalı mekânlarda alıcıların beğenilerine sunulan eşarp, saç bantları, çantalar, topuklu ayakkabılar, yüzükler ve akla gelebilecek daha yüzlerce çeşit aksesuar(eklentiler) göz alıcı renkleriyle dikkat çekiyordu. Taşlı kolyeler ve bileklikler, içindeki ışıltısını çevreye yansıtmak isteyen kadınlara ve genç kızlara göz kırpıyordu. Elbette bu davet karşılıksız kalmıyordu. Yanındaki sevgilisi ile tezgâha yanaşan genç kız ışıltılı taşlı kolyelerden birini seçmeye çalışıyordu.

Örgülü, püsküllü, renkli boncuklu, doğal taşlı ya da işlemeli her şey dikkatini çekiyordu genç kızların. Çeşit çok olduğundan, seçmekte zorlanıyorlardı genç kızlar. Neredeyse takıların tamamı denendikten sonra alış yapanların yanı sıra, hiçbirini beğenmeyip, hiçbirini almayanlara da rastlanıyordu. Alış veriş yapanlar, aldıklarını anne ya da arkadaşlarına göstererek, yakışıp yakışmadığının onayını almak istiyorlardı.