Türkiye’nin seçkin okullarından biri olmasının yanı sıra Türk Milli Eğitim çatısı altındaki liselere öğretmen, üniversitelere akademisyen yetiştiren Ankara Yüksek Öğretmen Okulu’nun kuruluşunda önemli bir yeri vardır Ankara Atatürk Lisesi’nin.
Ankara Yüksek Öğretmen Okulu’nun kuruluş aşamasında önemli bir yeri olmasının yanı sıra benim de yaşamımda unutulmaz anılarımın bulunduğu Atatürk Lisesi yerleşkesi, üniversitelere giriş kapısını açan Yüksek Öğretmen Okulu Hazırlık Lisesi için sıcak bir yuva olmuştu.
1886 yılında zamanın Ankara Valisi Sırrı Bey tarafından temeli atılan okul binası, bugünkü Yüksek İhtisas Hastanesi’nin bulunduğu saha üzerine kurulmuştu.
Ankara halkı arasında “Taş Mektep” ismiyle tanınmış olan yapı 1889 yılında tamamlanmıştı.
O yıllarda Ankara’da taş bina yapabilecek usta bulunamadığından Trabzon Lisesi’ni inşa eden kalfalar Ankara’ya getirtilerek, yapımına başlanan Taş Mektep, iki katlı olarak yontma taştan yapılmıştı.
II. Meşrutiyet döneminde, öğrenim görülen yatılı ve gündüzlü liselerde (idadilerde) eğitim kalitesi yeterli bulunmadığı gibi Avrupa’daki liselere (kolejlere) nazaran yetersiz de kalıyordu.
1910 yılından itibaren idadilerin-ortaöğretim kurumlarının, Sultanilere, yani Liselere-Kolejlere dönüştürülmesi kararlaştırılmıştı.
Sultanilerin, eğitim kalitesi Avrupa liselerinin seviyesine eriştirmek üzere, Rüştiye (ortaokul) sınıflarından başka, her devresi üçer yıllık iki devreden ibaret olması ve mükemmel bir eğitim vermesi planlanmıştı.
Alınan bu kararla birlikte 14 Ekim 1910 tarihinde, on iki idadi okul sultaniye yapısına dönüştürülmüştü.
1886 yılında beş yıllık Lise (İdadi) olarak eğitim ve öğretime başlayan Ankara’daki Taş Mektep 1908’de Sultani olarak eğitim vermeye başlamıştı.
Sultanilerin (ortaöğretim kurumlarının) öğretim süresinin, altı yıl olması kararlaştırılmışsa da ilk etapta sultani yapılan okulların öğretim süresi değiştirilmemiş ve eskiden olduğu gibi yedi yıl olarak bırakılmıştı.
İdadilere Sultani ismi verilerek, onların hem yapısında hem de eğitim kalitesinde gerçekleştirilmek istenen değişimin nedenleri arasında, Osmanlı Devleti’nin, toprakları üzerinde eğitim faaliyetinde bulunan ve rakip olarak gördüğü yabancılarla girişmiş olduğu rekabeti de saymak gerekiyordu.
Bu nedenledir ki, gerçekleştirilmek istenen bu değişimle, mükemmel sultaniler teşkil edilecek ve Müslüman çocukların yabancı okullara müracaat etme mecburiyetleri ortadan kaldırılacaktı.
Hatta gayrimüslim ve yabancı çocuklar da bu yeni sultanilere girmek isteyecekti.
Bu amaç doğrultusunda yeni sultaniler için Avrupa’dan öğretmenler getirilmesi planlanmıştı.
Ankara Yüksek Öğretmen Okulu Hazırlık Lisesi ‘ne 1963 yılında geldiğimde, konuk olduğumuz eski Taş Mektep ya da Ankara Atatürk Lisesinin 77 yıllık bir geçmişi vardı.
