12 Temmuz1952 Perşembe, Misli…

Tek bir dikili ağacın bulunmadığı Misli Köyü’nde, evlerimizi yapıldığı bu yeraltı bölgesinin üzerinde, Rum Kilisesi dışında, yaklaşık 100 haneyi barındıran yapılar bulunmaktaydı.

Neredeyse mezra tipi bir yerleşim vardı köyde. Mağaralar, özellikle harabe haline dönmüş kilise, oyun alanımıza döndüğü gibi bu devasa yapı hakkında bilmek istediklerimiz de vardı. İstek ve bilenlere soru sormak, öğrenmenin itici motoruydu çünkü.

Kilisenin adı ve geçmişini öğrenmenin yanı sıra, köyün adı ‘’Misli’’ de merakımızı uyandırmıştı…

1924 nüfus mübadelesinde Selanik’ten gelmiş yaşlıların bazılarını dinlerken edindiğim bilgilere göre Misli İç Anadolu’daki antik köylerden biriydi. Tarihi kaynaklar Kapadokya bölgesinde bulunan Misli ‘nin bir yeraltı yerleşim bölgesi olduğunu yazıyordu.

Bu yer altı şehrinin üzerindeki devasa yapı 19. Yüzyıla ait Aziz Vlasios Rum Kilisesiydi. Kapadokya‘ nın en güzel ve görkemli kilisesiydi. Mübadele sonrasında, Rumlarca kutsal kabul edilen kilise, bir süre Selanikliler tarafından ziyaret edilmiş, ancak Türk Hükümetince çıkarılan zorluk ve engellemeler nedeniyle, ziyaretler kesilmiş ve kilise kaderine terkedilmişti.

Bakımsızlıktan harabeye dönmüş bu devasa yapının İstanbul Ayasofya’dan sonraki en büyük Rum Kilisesi olduğunu öğrenecektim yıllar sonra.

Bazalt cinsi taştan yapılmış olan Rum Kilisesi bazilika planlıydı. Girişteki holden ana mekâna giriş üç kapıdan sağlanmaktaydı.

Ana kapının üzerinde ve hemen solundaki kapı üzerinde kemer aynası içerisinde kitabeleri vardı. Bu kitabelerden birinde 1844 tarihi okunmaktaydı. Kilisenin doğu kısmında yapı dışına taşan bir ana apsisle ve yan apsisler görülmekteydi.

Batıda bir giriş holü ve içeride sütunlarla birbirinden ayrılmış boyuna uzanan ve nef olarak adlandırılan üç bölüm bulunmaktaydı. Bölümler birbirinden 4 sütunla ayrılmakta olup, yanlarda birer ana sütunlar üzerine oturmaktaydılar. Ortada büyükçe kemer iki yanda iki küçük kemer vardı.Kilisenin üstü, orta bölüm üzerinde kırma çatı ve yan bölümlerde de birer küçük kubbe ile örtülüydü.

Ön cephede, büyük kemerin üzerinde yanlardan başlayarak yukarı doğru kademeli olarak çıkan, çatıya yakın dekoratif payenin üzerindeki vazodan hayat ağacı motifi çıkmaktaydı. Alttaki pencereler kemerli olup, kemer üstleri kör kemerler ve dekoratif payelerle süslüydü.

1924 Mübadelesinden önce Rumların en önemli ibadet yerlerinden biriydi Aziz Vlasios Rum Kilisesi. Öyle ki başta Yunanlılar olmak üzere diğer ülkelerden de ibadet için gelenler oluyordu.

*****

Misli tarihsel süreçte değişik adlarla yazılmış ve adlandırılmış antik bir yerleşim birimiydi. Tarihsel süreçte Misti, Misthi, Mysti, Musthilia, Mustilia, Moustila, Misli gibi adlandırmaların yapıldığı bu antik köy, günümüzde adıyla Konaklı Belediyesi olarak biliniyor.

Bazılarına göre Antik Misli ’nin kuruluşu M.Ö. 400 yıllarına tarihlenmişti.  M.Ö. 480 yılında, ilk büyük Pers-Yunan savaşı olan Maraton’un ardından tam 80 yıl geçmişti. Perslere karşı savaşmak için Anadolu’ya geçen Yunanlı paralı askerlerden bir grubun kurduğu bir yerleşim birimiydi Misthi.

Zaten Antik Dönem Grekçesinde Misthi ya da Misthios paralı asker anlamında kullanılan sözcüklerdir. Demişti sonraları ilkokul öğretmenim.

*****

1924 Mübadelesinden sonra, 1949 yılında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu ile yer adlarının değiştirilmesi işlemleri yasal bir dayanağa kavuşmuştu. Ardından 1957 yılında da bir “Ad Değiştirme İhtisas Kurulu” kurulmuştu.

Söz konusu bu kurulun çalışmaları, çeşitli kesintiler olmakla birlikte, 1978 yılına kadar on binlerce yerleşim biriminin adı değiştirmişti. Bu arada Misli ‘nin adı da Konaklı olmuş… Bizim, kesintilerle yaklaşık 6 yıl kaldığımız dönemde bu antik köyün adı Misli idi…                                                                           

Share Button