Atlıhan El Sanatları Çarşısı-Eskişehir

Ateşin bulunmasından önce, Sakarya Irmağı’ndan, Porsuk Irmağı’na kadar uzanan bölgede verimli ve ıssız topraklar vardı. Ateşin bulunmasından sonra insanlar, bu verimli ve zengin minerallerle dolu topraklara gelip yerleştiler. Yaşam, ilk önce mağaralarda, daha sonra mermerden yapılan evlerle oluşturulan kasabalarda sürdü.

Geçen zaman içinde, insanlar sulak araziyi işleyerek, yaşanacak şekilde düzenlediler ve burada çoğaldılar. Ancak bereketsiz topraklarda yaşayan diğer kavimler, yöreye doğru göç etmeye başladılar. Amaçları Sakarya’dan, Porsuk’a uzanan bu verimli topraklara ortak olacak bir yaşam kurmaktı. Bölgede barış içinde yaşayan insanlar, ilk defa saldırganlık ve savaşla tanıştılar. Yüzlerce, binlerce yıl savaştılar…

Zamanla hem dünya, hem de insanlık değişti ve bölgede savaş sona erdi. Gelecek için barış sağlandı. Ancak göç edenlerin sadece toprak ve su kullanmalarına izin verildi. Bu varlık mücadelesinde yeni olanaklar yaratıldı, keşifler yapıldı. Zengin maden kaynakları, atölyeler ve küçük fabrikalar kuruldu, kasabalar, köyler oluşturuldu. İlk insanların, günümüzden çok önce, bu bölgeye gelerek toprakların verimliliğinden ve zengin kaynaklardan yararlanmaları sonucunda, kısa sürede gelişerek şehirleşmesinden dolayı bu bölge, ESKİŞEHİR adını almıştır.

Porsuk Çayı Eskişehir

Eskişehir’de; yıllarca, kirliliği ve bakımsızlığı nedeniyle ilgi görmeyen Porsuk Çayı; Yılmaz Büyükerşen’in yönetimindeki Büyükşehir belediyesinin yaptığı temizlik, çevre düzenlemesi üzerindeki köprülerin yenilenmesiyle hayat bulmuş. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in, “Porsuk Projesi” kapsamında başlattıkları peyzaj çalışmaları büyük ölçüde sonuçlanmış.

Yılmaz Büyükerşen’in yönetimindeki Büyükşehir belediyesinin yaptığı temizlik, çevre düzenlemesi ve üzerindeki köprülerin yenilenmesiyle hayat bulmuş.  Porsuk Çayı’nın Eskişehir kent içi geçişini kapsayan 13 kilometrelik kısmını baştan sona yeniden düzenlenmiş. Akarsu üzerindeki eski köprülerin tamamını da yenilenmiş ve  ihtiyaç  duyulan yerlere yeni köprüler yapılmış.

Porsuk Çayı Eskişehir

Tasarımları bizzat Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılan köprülerin sayısı 24’ü bulmuş. İspanya’nın Girano Kentini ikiye bölen Onyar nehri üzerindeki köprülerle karşılaştırıldığında, Porsuk çayı üzerindeki köprülerin bir hayli önde ve çok daha muhteşem olduklarını söyleyebilirim. göğsümüz kabardı. Demek ki, yöneticiler istekli ve becerikli olduklarında, gıpta edilecek sonuçlar ortaya çıkabiliyor.

Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in, “Porsuk Projesi” kapsamında başlattıkları peyzaj çalışmalarının  yanı sıra, Çok büyük ölçekli diğer projeleri de temel atma ya da açılış törenleri düzenlemeye gerek duymadan sessiz, sedasız uygulamaya koymuş.Belediye ekiplerinin, Porsuk Çayı’nın Eskişehir kent içi geçişini kapsayan yaklaşık 13 kilometrelik kısımda yürüttüğü proje doğrultusunda gerçekleştirilen peyzaj çalışmaları tamamlanmış.  Ekipler, Porsuk’ta erozyona bağlı toprak kaymasını engelleyici ‘şilte gabion’ çalışması gerçekleştirilen yerlere ağaç dikmişler.

Adını, Frig Uygarlığı’na kadar uzanan 3000 yıllık tarihinden alan, gerek coğrafi konumu gerek sahip olduğu eğitim ve sanayi şehri kimliği ile Türkiye’nin önde gelen kentleri arasında bulunan Eskişehir, Büyükşehir Belediyesi’nce yaşama geçirilmekte olan “Kentsel Gelişim Projeleri”yle sorunları en aza indirgenmiş, çağdaş bir kent olma hedefi doğrultusunda emin adımlarla ilerliyor.

Kent içi ulaşımda raylı sisteme geçilmesi, Porsuk Çayı’nın temizlenerek köprülerinin yenilenmesi, kentin tamamındaki altyapı eksiklerinin giderilmesi ve yeni arıtma tesislerinin inşaası gibi işleri kapsayan çok büyük ölçekli projeler gündeme alınmış. Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen’in yoğun çalışmaları sonucu büyük işler başarılmış.

Büyükerşen tarafından hazırlanan ve Avrupa’nın önde gelen finans kuruluşlarınca da örnek projeler olarak kredilendirilip, desteklenmeye değer bulunan, “Kentsel Gelişim Projeleri” ile bir bir yaşama geçirilmekte olduğunu öğreniyoruz. Bir çok Avrupa kentinden daha insan merkezli bir yaklaşımla kentsel dönüşüm projelerinin düzenlendiğini görüyoruz. Darısı diğer kentlerimizin başına diyerek, Eskişehir’in en önemli semtlerinden birine, Odunpazarı’na doğru dümen kırıyoruz.

Atlıhan Elsanatları Çarşısı

Bugünkü Atlıhan Elsanatları Çarşısı; 1850 li yıllarda, Eskişehir’in büyük toprak sahiplerinden biri olan Takattin Bey tarafından; çevredeki köy, kasaba ve kentlerden gelen pazarcıların, üreticilerin, seyyahların ve köylülerin ve hayvanlarının barındırılması amacıyla yaptırılmıştır. Meydanda her gün kurulan odun pazarına, satmak için odunlarını getiren köylülerden ötürü, semtin adı ”Odunpazarı Semti” olarak anılmaya başlamış.

Şu anda, Atlıhan, Odunpazarı İlçesi içerisinde yer almaktadır. O dönemlerde, ahşaptan büyük bir giriş kapısı olan Atlıhan’ın ortasında geniş bir avlu bulunmaktaymış ki günümüzde de bu avlu bulunmaktadır. Kapının tam karşısındaki bölüm hayvanların barındırıldığı ahır kısmı idi.

Günümüzde, konukların oturup nefeslendikleri ve birşeyler içtikleri bir yer olup; sağından ve solundan çıkılan merdivenlerle ulaşılan üst katta lüle taşından yapılan hediyelik eşya dükkanları yer almaktadır. Girişteki avlunun sağında ve solundaki barınaklarda ise yan yana dizilmiş köylüler gecelerken, ekonomik yönden daha hallice olanlar üst kattaki yatakhanelerde gecelemekteydiler.

Eskişehir Atlıhan Elsanatları Çarşısı

Hayvanların ve geceleyen insanların su gereksinmeleri avlu ortasındaki kuyudan çıkarılan su ile giderilmekteydi.Han, Odunpazarı Evleri Yaşatma Projesi kapsamında, 2006 yılında, aslı gözönünde bulundurularak ”Atlıhan” adıyla, Odunpazarı Belediyesi tarafından yenilenmiştir. 675 metrekarelik bir alanda yer alan han, geleneksel mimari unsuları da içinde barındırmaktadır. Zemin ve birinci kat olmak üzere iki bölümden oluşan Atlıhan, bölgenin ekonomik ve kültürel yapısına önemli katkılar sağlayan bir yer haline gelmiştir. Eskişehir elsanatlarının en güzel örneklerinden biri olan Lületaşı eserlerinin yüzlerce çeşidini ve en güzellerini Atlıhan’da bulabilirsiniz.