Tarsus Kırkkaşık Bedesteni
Mersin’in tarih kokan ilçesi Tarsus ilçesinin merkezinde yer alan Kırkkaşık Bedesteni, Ulu Caminin hemen yanında yer almaktadır. Cami-i kebir, orta cami ve büyük cami olarak da adlandırılan ulu camilerin; halkın cuma ve bayram namazını kıldığı tek merkezler olmasının yanı sıra etraflarında bulundurdukları medrese, türbe, hastane, aşhane, mektep, kütüphane, çarşı, hamam ve çeşmeleriyle alışveriş merkezlerinin en eski örnekleri arasında bulunmaktadırlar.
Diğer taraftan Bedestenler de, zamanlarında önemli birer iktisadi kuruluştu. O devirde, günümüzdeki banka ve borsaların görevini de görürdü. Farsça’dan gelen ve aslında “Bedestan” olan bu kelime değerli, kıymetli kumaşlar, mücevherler ve buna benzer eşyanın satımına mahsus üstü kapalı, korunaklı çarşıların bütününe verilen ad olarak tanımlanıyor. Osmanlıda, kumaş, mücevher ve çeşitli kıymetli eşyaların alım satımının yapıldığı, eşit büyüklükte kubbelerle örtülü, bir çeşit kapalı çarşı olup bu yapıların ilk örneklerine 13. yüzyıl başlarında Anadolu’da rastlanmıştır.Anadolu’da bilinen ve bugün hala kullanımda olan en eski Bedesten Kahramanmaraş’tadır. Kırkkaşık Bedesteni, Ramazanoğulları Beyliği döneminde yapılan bedesten Piri Paşa’nın oğlu İbrahim Bey tarafından 1579’da yaptırılmıştır. Ramazanoğulları Beyliği, Oğuzlar’ın Yüreğir boyuna mensup olan Ramazan Beyin kurduğu beyliktir. 1383 yılına kadar Elbistan’ı, Elbistan’ın Dulkadiroğulları’na geçmesi ile de Adana’yı merkez yapmıştır.
Ramazanoğulları Beyliği, 1352’den 1608’e kadar 256 yıl hüküm sürmekle beraber, son 92 yılı tam bir Osmanlı hâkimiyetinde geçmiştir. Hanedanın üyeleri, Osmanlı sancakbeyi olarak görev yapmışlardır. Osmanlı sancakbeyi olup daha sonra da paşalık rütbesine yükseltilerek Halep ve Şam beylerbeyliklerinde bulunan Pîrî Paşa ve oğlu İbrahim Bey Tarsus ve Adana’da cami, medrese, han ve hamam olmak üzere birçok hayır eserleri yaptırmıştır.Ramazanoğulları zamanında Çukurova, hac yolunun geçtiği önemli bir bölge haline gelmişti. Osmanlı Devletinin yükselişiyle birlikte bu yolun önemi daha da artmıştır. Bu durumun, bölgenin ekonomik hayatına önemli ölçüde etki ettiği anlaşılmaktadır. İlk zamanlarda Aşevi ve medrese olarak kullanılan Kırkkaşık Bedesteni, cumhuriyetten sonra kapalı çarşı olarak yaşamına devam etmiştir. Eskiden Beyaz Çarşı olarak bilinen bedesten, dikdörtgen bir plana sahiptir.
Dış cephelerde yer alan kaşık süslemelerinden dolayı bedesten ismini almıştır. 21 odası ve 7 kubbesi vardır. Tarsus Belediye’si tarafından 2004 yılında restore edilmiştir. 2005 yılında ise “Proje Yarışma Ödülü” almıştır. 2006 yılından itibaren ise bedestenin dükkânları kiralanmıştır. 2007 yılında ise faaliyete geçmiştir. Bedesten içerisinde dükkân, büro, seramikçi, ahşap, dokuma ve yiyecek-içecek dükkânları yer almaktadır.
