Antik Girona İspanya
Barselona’nın 103 km kuzey doğusunda bulunan Girona, İspanya’daki 17 özerk eyaletlerden biri olup, kendi eyaletinin başkentidir. Katalonya bölgesinde yer alan büyülü bir şehri Onyar Nehri ikiye böler. Köprünün bir tarafında Antik Girona, diğer tarafında ise Yeni Girona bulunur.
Antik ve Yeni Gironaları birbirine bağlayan Aslanlı Köprü üzerinden geçerken Antik Girona’ya doğru baktığınızda, kentin ve çevresinin en büyük kilisesi olan Girona Katedrali ya da Santa Maria Katedrali muhteşem görünüşüyle karşınıza çıkar.
Bu tarihi yapı, mimari güzelliğiyle fotoğraf karelerinizde unutulmaz bir iz bırakır.
Antik Girona’ya ulaşmak için geçtiğiniz Onyar Nehri’nin iki yakasında sıralanmış olan pastel renkli evlerin sudaki yansımasıyla masalsı bir ortam ortaya çıkar.
Yansıyan renk renk boyanmış binalar nehrin içinde yıllardır solmayan nadide çiçeklere benzer. Bu nedenle, kentlerin içinden geçen nehirler, kentlere masalsı bir hava katar.
İlginç bir detay olarak, köprü üzerinde aslan heykeli yoktur. Ancak neden “Aslanlı Köprü” dendiğini anlamak için köprüyü geçmek gerekir.
Köprünün sonunda Plaça de Sant Feliu Meydanı çıkar. Antik Girona olarak tanımladığımız bu bölge, dar sokaklarında yüzyıllarca Yahudi nüfusunu barındıran, Yahudi Gettosunun başlangıç yeri olarak bilinir. Meydanın sağında, taş direğe tırmanmış bir aslan heykeli bulunur. Ancak aslandan ziyade, çok korkmuş ve ağaca tırmanmış bir kedi yavrusuna benzer.
İspanya Kraliçesi Isabella, Hristiyan kilisesi ile işbirliği yaparak 1492 yılında ülkedeki bütün Yahudilerin ülkeyi terk etmeleri üzere ferman çıkarmıştır. 1492 tarihli ferman İspanya kentlerinde olduğu gibi, 300 bin İspanya Yahudi’sinin içinde yer aldığı Girona’dakileri de zor durumda bırakır.
Yahudilerin bir bölümü Osmanlı İmparatorluğunca himaye altına alınırken, bir bölümü de din değiştirmiş Yahudiler sınıfına katılır. İspanya’dan kovulmamak için din değiştiren ya da değiştirmiş görünen Yahudiler de ”Gettolaşmak” zorunda kalırlar.
Yahudiler, oluşturdukları Gettolarında içlerine kapanıp, göze çarpmamaya çalışan bir topluluğa dönüşürler. Zorunlu olmadıkça bölgelerinden çıkmazlar, unutulmak isterler. Kendilerini de kem gözlerden ve yabancılardan korumak isterler.
İşte, Onyar Nehrini geçerek Yahudi mahallesine adım attığımızda karşılaştığımız, beton direğe tırmanan aslan maskotu, güvenlik nedeniyle oraya konulmuştur.
Onyar Nehrini geçenler, gettoya girmeden önce; direkteki aslanın poposunu öpüyorlar ise, Yahudi cemaatinin üyesidirler. Öpmüyorlar ise, Yahudi Cemaati dışından, yabancı kişilerdir.
10 Nisan 2009 Cuma, Girano…
8 Nisan 2009 çarşamba günü, İstanbul Atatürk Hava alanından saat 14.30 da havalanan uçağımız, Barselona’ya, İspanya’nın yerel saati ile saat 17.00 de ulaşmıştı. Perşembe günü, Barselona Şaheserleri turu çerçevesinde; Yahudi tepesi olarak bilinen Montjuik tepesinden sonra, Barselona’ya damgasını vuran Mimar Gaudi’nin iki önemli eseri, Park Güell ve Sagrada Familia gezildi. Öğleden sonraki serbest zamanımızda da La Rambla Caddesini gezip, Kolon Meydanına ulaşarak Port Well gezilmişti.
Barselona’ya gelmişken; Figueres’teki Salvador Dali Müzesi ile Katalanların, Barselona’dan sonraki en önemli kenti Girona’yı görmeden edemezdik. Rehberimiz Tülay hanım; ”Barselona’ya gelen turistlerin Olmazsa Olmaz” larından biri de ”Figueres’teki Dali Müzesinin görülmesidir.” Demişti.
Girano İspanya
10 Nisan 2009 Cuma günü otelimizde güzel bir kahvaltıdan sonra tur otobüsünde yerlerimizi alıyor ve Girano yolculuğu başlıyor.
Katıldığımız tur şirketi, bir aile şirketi olup; baba Demir Bey, anne Tülay Hanım ve çocukları Kağan ve Orhan, İspanya tarihi ve ekstra turlarda ziyaret edeceğimiz kentlerin tarihi ve sosyal yapılarını çok iyi biliyorlar. Olağanüstü tarih bilgilerini de, bu tür yolculuklarda, konuklarına, yani bizlere aktarıyorlar. Böylelikle, ziyaretine gittiğimiz kente ulaşmadan önce, kentin tarihi ve turistik yerleri , konusunda bilgilenmiş oluyoruz. Bu kez de ziyaret etmek istediğimiz Girano ve Figueres hakkında bilgi vermeye başlıyor rehberimiz Tülay Hanım.
Onyar Nehri Girano İspanya
Barselona’nın 103 km kuzey doğusunda bulunan Girona, İspanya’daki 17 özerk eyaletlerden biri olup, kendi eyaletinin başkentidir.
Yöreye ilk yerleşenler İberler. Avrupa kıtasının Akdeniz’e uzanan üç yarımadasından biri de İber Yarımadası’dır. Ancak, İber Yarımadası Roma kayıtlarında Hispanya olarak geçmektedir. Bu nedenle, İber Yarımadası İspanya olarak bilinmektedir. İber Yarımadasında İspanya’nın yanı sıra Portekiz devleti de yer almaktadır. İberler, Antik çağda bugünkü İber Yarımadasının doğusunda ve güney doğusunda yaşamış bir halktır. Günümüzde İberler, bu yarımadada yaşayan topluluğun yerli halkı olarak kabul edilmektedir.
Onyar nehri Girano İspanya
İberler, boylar halinde ve izole topluluklar halinde yaşamışlar. Metal işleme, bronz ve tarımda gelişmiş bir toplumdur. Sonraki dönemde gelişerek şehirleşmişler ve yüksek medeniyet seviyesine ulaşmışlar.
Daha sonra Romalılar geliyor ve uzun süre kalıyorlar. Romanın 5. yüzyılda zayıf düşmesinden yararlanan Vizigotlar bölgeyi kontrolleri altına alıyorlar. Büyük bir Cermen Kabilesi olan Gotların en büyük iki kolundan biri Vizigotlar, diğeri Ostrogotlardır. Vizigotlar, M.S. 370 yılından itibaren, Kavimler Göçü ile birlikte hareket eden en önemli topluluklardır. Batı Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra tarih sahnesine çıkmışlar ve Batı Avrupa’nın şekillenmesinde önemli rol oynamışlardır.
Onyar Nehri Girano İspanya
8. yüzyılda ise, kuzey Afrika’nın çeşitli bölgelerinde yaşayan ve Mağribiler adı verilen Müslümanların İber Yarımadasına hakim oldukları görülüyor. Tarık bin Ziyad 711 yılında, sonradan adını taşıyacak olan Cebelitarık Boğazından, peşinde ordusuyla İber Yarımadası’na geçer. Geçer geçmez de gemileri yakar, artık geriye dönüş yoktur. Dönmedikleri gibi Araplar, İber Yarımadasında 800 yıl kalırlar.
Onyar Nehri Girano İspanya
711-1492 yılları arasında, İber Yarımadasında Müslümanlığın etkisi altında bulunan bölgelere Endülüs adı verilmiş. Kuzey Afrika’dan İber Yarımadasına geçen ve gemilerini yaktıran Tarık Bin Ziyad, Vizigot kralı Rodrigo’yu ağır bir yenilgiye uğratınca Vizigot krallığı parçalanır ve bütün İber yarımadası kısa bir süre içinde Müslümanların eline geçer. Ancak, dağlık bölgelerde Endülüs Devletinin tam hakimiyet sağlayamadığı Katalan Kontları, İspanyanın yeniden Hristiyanlaştırılması için aralarındaki birliği kuvvetlendirirler ve ”Yeniden Fetih” andı içerler.
Girano İspanya
750 yılında, Bağdat’ta halifeliklerini ilan eden Abbasiler, İspanya’da, Endülüs Emevi devletini kurarlar. Bu dönem Endülüs’ün en parlak dönemi olarak bilinir. Kurtuba şehri, Bağdat ve Kahire’den sonra dünyanın üçüncü önemli bilim merkezi haline gelir. Bu dönemde günümüz Avrupa bilim ve sanatının bazı temelleri Endülüs’te atılır. Endülüs Emevi Devletinde yaşayan bütün azınlıklar, ki en önemlileri Yahudiler idi, büyük bir hoşgörü içerisinde yaşarlar. Dilleri ve dinlerini özgürce kullanan Yahudiler Ticaret yapıp, zenginleşirler. 10. yüzyılda, Mısır’daki Fatımiler de kendilerini halife ilan edince, Abbasiliğin gücü azalır ve İslam önderliği bölünür. Bu ortamda Endülüs Emiri III. Abdurrahman 16 Ocak 929 tarihinde kendisini halife ilan eder ve Kurtubayı da başkent yapar.
Girano panaromatik
İspanya tarihini anlatmakta olan rehberimiz biraz soluklandıktan sonra, Endülüs Emevilerinin başarıları 11. yüzyıl başlarına kadar devam etti. Dedikten sonra, anlatmaya devam etti. 1031 yılında halifelik parçalanarak küçük beyliklere bölündü ve eski gücünü kaybetti. 1236 yılında, Endülüs’ün en büyük merkezi olan Kurtuba, Kastilya Kralı II. Ferdinand tarafından ele geçirilip, yakılıp yıkıldı. Bundan sonraki süreçte, Endülüs şehirleri birer ikişer ele geçirilerek, Endülüs Beyliklerine son verildi. Bunlardan sadece bir tanesi, güney doğu İspanya’da Hristiyanlara karşı direndi.Bu devlet, merkezi Granada olan Beni Ahmer idi.
Rotenda del Ponte del Pedret Meydanı (Google Earth)
15. yüzyılın sonlarına doğru Kastilya Kraliçesi İsabella ile Aragon Kralı Ferdinand’ın evliliği İspanyol Birliğinin oluşumunu ve Avrupa’nın en güçlü devleti olmasını sağladı. Vizigotlar ile de anlaşma sağlanınca ”Yeniden Fetih” hayalleri gerçekleşti. İspanya Kraliçesi İsabella‘nın Hristiyan kilisesi ile işbirliği yaparak 31 Mart 1492 tarihinde ülkedeki bütün Yahudilerin, 2 Ağustos 1492 tarihine kadar ülkeyi terk etmeleri üzerine ferman çıkarması 300 bin kadar İspanya Yahudi’sini iyice zor durumda bırakmıştı.
Rehberimiz Tülay Hanımın İspanya tarihi ile ilgili bilgiler nedeniyle yolculuğumuzun nasıl geçtiğinin farkına bile varmamıştık.
Girano İspanya
İki saate yakın bir yolculuktan sonra, Girona kentinin kuzey bölgesindeki Rotenda del Ponte del Pedret Meydanına ulaşıyoruz. Meydanın merkezi, yarıçapı oldukça büyük bir daireden oluşmuş. Meydanın çevresinde, yüzlerce araçlık park yerleri ve tuvaletler bulunuyor. Kente gelen çok sayıda turistin acil ihtiyaçlarının karşılanması düşünülmüş. Çağdaş bir davranış olarak nitelendirdim. Rehberimiz, 20 dakikalık ihtiyaç molası verildiğini, bu sürenin sonunda Passeig de Jose Canalejas Caddesinin başında toplanacağımızı söylüyor. Kısa molada zorunlu ihtiyaçlarımızı gideriyoruz. Kısa molanın ardından, rehberimizin elinde şemsiye gibi tuttuğu, gökkuşağı renklerle bezenmiş ayçiçeğinin peşine düşüyoruz.
Aslanlı Köprü Girano İspanya
Passeig de Jose Canalejas caddesini takip ederek, sarmaşıkların sardığı bir demir yolu köprüsünün altından geçiyoruz. Türizm Danışma Ofisinin bulunduğu bir köşe başına ulaşıyoruz. Sol tarafımızda Rui Onyar Nehri ve bizi Antik Girona’ya götürecek olan Aslanlı köprü bulunuyor. Onyar Nehri Girano Kentini ikiye ayırmış. Köprünün karşısında bulunan Antik Girona ve bizim tarafımızda bulunan Yeni Girona. Köprüden Antik Girona’ya bakıldığında, kentin ve yörenin en büyük kilisesi, Girona Katedrali ya da Santa Maria Katedrali görülüyor. Muhteşem bir mimari harikası olan katedral, fotoğraf karelerimizde de yerini alıyor.
Köprüden, Girano Kentini ikiye ayıran Onyar Nehrine bakıyoruz. Nehrin iki yakasına sıralanmış pastel renkli evlerin görüntüleri suda yansıyarak, su ve ışığın birleşmesiyle masalımsı bir hava yaratıyor. Bu haliyle, Rüyalar ve Aşıklar Kenti Venedik akla geliyor. Hepsi birbirinden güzel renklere boyanmış binalar; suların içinde, yüz yıllardır solmayan nadide çiçeklere benziyor. Kentlerin içinden geçen nehirlerin, kentlere masalımsı bir hava kattığının bir kez daha farkına varıyorum. Ankara ve Ankara Çayı aklıma gelince, gerçekten çok üzülüyorum.
Aslanlı yol ve Yahudi gettosu
Girano İspanya
Üzerinden geçtiğimiz köprüye, üzerinde bir aslan bulunmadığı halde ”Neden Aslanlı Köprü” sorusunun yanıtı, köprüyü geçince anlaşılıyor. Köprünün sonunda karşımıza Plaça de Sant Feliu Meydanı çıkıyor. Antik Girona olarak tanımladığımız bu bölge, dar sokaklarında yüzyıllarca Yahudi nüfusunu barındıran Yahudi Gettosunun başlangıç yeri olarak biliniyor. Meydanın sağında, taş direğe tırmanmış bir aslan heykeli var. Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi, taş direkteki görüntü, aslandan ziyade, çok korkmuş ve ağaca tırmanmış bir kedi yavrusuna benziyor.
Girano İspanya
İspanya Kraliçesi İsabella‘nın 31 Mart 1492 tarihinde çıkardığı ferman 300 bin İspanya Yahudi’sini iyice zor durumda bırakmıştı . Girona’daki Yahudiler de bu fermandan üzerilerine düşeni almışlardı. İspanya’dan kovulmamak için din değiştiren ya da değiştirmiş görünen Yahudiler, ”Getto”laşmak zorunda kalmışlardı. Gettolar, Yahudilerin gönüllü olarak veya zorlanarak yerleştirildikleri ve her türlü gereksinimini başka yere gitmeden karşılayabildikleri mahallelerdir. Günümüzdeki gönüllü gettolaşmalar ise; aynı kentlerden gelenlerin kurdukları mahalleler (Erzincanlılar gibi) ya da aynı düşünce tarzı ve dünya görüşünde olanların kurdukları mahalleler ( Güvenlikli lüks siteler) biçiminde gerçekleşmektedir.
Antik Girano panoramatik
1492 yılından sonra Girona’da, Yahudi Mahallesinde kalmak zorunda bırakılan Yahudiler, göze çarpmamaya çalışan ve kapalı bir ekonomi oluşturan bir topluluğa dönüşürler. Kendilerini de kem gözlerden ve yabancılardan korumak isterler. Önlem alırlar. İşte, Onyar Nehrini geçerek Yahudi mahallesine adım attığımızda karşılaştığımız, beton direğe tırmanan aslan maskotu, yalnız gettodakilerin bildiği bir parola olarak, oraya yerleştirilir. Onyar Nehrini geçenler, gettoya girmeden önce; direkteki aslanın poposunu öpüyorlarsa, Yahudi aşiretindendirler, öpmüyorlar sa, Yahudi Cemaati dışından, yabancı kişilerdir. Zararları dokunabilir, önlem alınmalıdır. Başka bir deyişle, direğe tırmanan aslan, güvenlik gerekçesiyle yerleştirilmiş bir maskottur.
Antik Girano Bölgesi (Google Earth)
Günümüzde ise, aslanın poposunu öpenlerin tekrar Girona’ya gelebilme şanslarının olduğuna inanılıyor. Bu nedenle, bazı konuklar aslanın poposunu öptüler. Maskot ve Getto konusunda bilgilenip, fotoğraflar çekildikten sonra tekrar, gökkuşağı renklerle bezenmiş ayçiçeğinin peşine düşüyoruz. Bu kez güneye, Plaça de Sant Feliu Meydanından sağa saparak, Libertat Caddesine (Rambla de la Libertat) giriyoruz. Kaldırımların ve binaların taştan yapıldığı bu daracık cadde, Girona’nın en popüler ve en hareketli caddesiymiş.
Girano İspanya
Rehberimize göre, La Rambla, Orta Çağdan beri, insanların alış veriş yaptıkları en önemli cadde oluyor. Aradan yüz yıllar geçmesine rağmen, dokusu değişmeden kalabilen caddelerden biri. İşlek mağazaları, kafeteryaları, turistik restoranları, küçük ve otantik alış veriş mağazaları, sokaklara taşmış masa ve sandalyeleriyle ilginç bir cadde. Trafiğe kapalı ağaçlarla bir bölgeye giriyoruz. Barselona’daki Katalunya Meydanını Kolon Meydanına bağlayan Dere Yatağı (La Rambla) aklıma geliyor.Ancak, oradaki cıvıldama burada yok.
Girano İspanya
Eşim, otantik dükkanları ve alış veriş tezgahlarını gözden geçirirken, ben de etrafı dolaşarak sürekli fotoğraf çekiyorum.Rehberimizin, kısa bir mola veriyoruz demesi üzerine, ağaçların altındaki masalardan birine oturuyoruz.Kalamarlı sandviçler ve kolalı içecekler alarak, açlığımızı bastırıyoruz.Kalamarlı sandviçler doyurucu olduğu gibi, 2 Euro’luk fiyatıyla kesemize de uygun.Karnımızı doyurup, dinlendikten sonra, kazandığımız enerjiyle gezimizi sürdürüyoruz.
Girano İspanya
Yorumlar kapalı.