Old City Rhodos

1 Eylül 2015 Salı, Rodos…

Rodos’ta 3. Günümüz. Aslında bu gün Symi/Sömbeki adasına gidecektik. Haftalar önce Yeşil Marmaris Turizm’den internet kanalıyla Rodos’tan Simi adasına gidiş-dönüş biletlerini satın almıştım. Pazartesi günü elektronik biletlerimi kontrol edeyim dedim. O da ne?…1 Eylül 2015 Salı günü için almış olduğumu zannettiğim biletler, yanlışlıkla, 8 Eylül 2015 Salı günü için alınmış. Oysa biz 6 Eylül 2015 Pazar günü Rodos’tan ayrılacaktık. Şirket, bilet alınırken yapılan sözleşme şartlarında, bilet kullanım tarihlerini değiştirmekle yükümlü olmadığı gibi ücret iadesi de yapılmaz hükmünü koymuştu. Üstelik bir gün önceden farkına varılan yanlışlığı düzeltme olanağı da yok gibi… Bu nedenle konaklamakta olduğumuz otelin düzenlediği Simi turuna Çarşamba günü katılma kararı verdik ve kişi başı 27 Euro karşılığında ön rezervasyon yaptırdık. Bu arada ben Yeşil Marmaris yetkililerini arayıp durumu özetleyerek, yanlışlığı anlattım ve yeni bir rezervasyon tarihi verip, veremeyeceklerini sordum. Şirket yetkilileri bir araştıralım dedikten 2 saat sonra geri döndüler. 4 Eylül 2015 Cuma günü saat 09,30’da Simi’ye giden bir katamaranda yer ayırtıldığını söylediler ve elektronik biletlerimizi de gönderdiler. Bu duyarlı davranışlarından ötürü Yeşil Marmaris Turizm’e teşekkür etmek istedim.

Symi ya da Sömbeki Adası’na gidemeyince, eşimle birlikte Old City Rhodos olarak bilinen Antik Rodos’taki görülmesi gereken yerleri keşfe çıkmaya karar verdik. Toplu taşıma araçlarından biri ile Mandraki Liman bölgesinde bulunan Yeni Çarşı arkasındaki son durakta indik. Karşı tarafta bulunan bir cafede frappa içtikten sonra, kalenin Mandraki Limanı’na bakan kapısına, Özgürlük Kapısı’na gidiyoruz.  Özgürlük kapısı kale ile limanı birbirinden ayıran bir hendek üzerinden geçiyor. Kale içine giriyoruz.

Güney doğuda Aziz Paul kapısı bulunmakta olup, kaleyi Rodos Turist limanına bağlıyor. Meydanı geçip, güneye yöneliyoruz. Solumuzda ‘’Rhodos Temple of Aphrodite’’ , Afrodit tapınağı, sağımızdaki meydanda da geçmişte çeşme olduğunu sandığımız anıtsal bir sütun ile üzerinde bulunduğu dikdörtgen bir havuz bulunmakta… Fotoğraf çekiyoruz. Sonra da bir kemer geçitten ilerliyoruz.

Rodos Şövalyeler Sokağı

Sağ tarafımızda, batıya yönelen Şövalyeler Sokağı, hemen ilerisinde Rodos Arkeoloji Müzesi ve surların dibinde de ‘’Church of Our Lady’’, Bizim Lady Kilisesi bulunuyor.Biz öncelikle Şövalyeler Sokağı’na giriyoruz. Diğer ucunda Rodos Şövalyelerinin Büyük Üstatlar Sarayı bulunuyor. Eski Rodos’un en ünlü ve en çok ziyaret edilen yeri Şövalyeler Sokağı’dır. Liman ile Büyük Üstatlar Sarayı (Grand Masters Palace) arasında yer alan sokakta sağlı sollu Hospitalier Tarikatı‘nın mensuplarına ait hanlar yer alıyor.

14. yüzyılda Gotik üslupta yapılan binalar, şövalyelerin bir araya geldikleri ve konaklama yaptıkları yerlerdir. Binaların üzerindeki armalardan ve bayraklardan hangi hanın, hangi ülkenin şövalyelerine ev sahipliği yaptığını anlayabilirsiniz. Günümüzde ise binaların bir bölümü müze olarak bir bölümü de çeşitli ülkelerin elçilik binaları olarak hizmet vermektedir.

Şövalyeler sokağında “Cem Sultan”ın kaldığı ev de varmış. Biz bulamadık, ancak özgeçmişini öğrendik biraz. Fatih Sultan Mehmet, 1481 Mayısında öldüğünde, iki şehzadesi vardı. Büyüğü Amasya Valisi Beyazıt, küçüğü Konya valisi Cem… Padişahın beklenmedik ölümü karşısında paniğe kapılan sadrazam Karamanlı Mehmet Paşa, her iki şehzadeye de haberci gönderir.

İstanbul’a önce kim ulaşırsa, tahta o çıkacak, Fatihin koyduğu yasa uyarınca devletin geleceği için, kardeşini katledecekti. Anadolu Beylerbeyi Sinan paşa, Cem Sultana gönderilen haberciyi yakalatıp öldürttü. Böylece daha uzakta olmasına rağmen, Beyazıt, İstanbul’a gelerek tahta çıktı.

Ne var ki, Cem ağabeyinin padişahlığını tanımadı. Onun, babaları Fatih şehzade iken, kendisinin ise padişah olduktan sonra doğduğunu, dolayısıyla tahtın kendi hakkı olduğunu iddia ediyordu. Cem, bir ordu toplayıp Bursa’ya geldi, adına hutbe okuttu. Beyazıt, kardeşinin üzerine yürüyüp, onun ordusunu Bursa yakınlarında Yenişehir’de bozguna uğratınca, Cem, kaçmak zorunda kaldı.

Şehzade Cem Önce Memluk Sultanı Kayıtbay’a sığındı. Ondan yeterince güvence alamayınca, babası zamanında barış müzakerelerini sürdürdüğü için, yakından tanıdığı St Jean şövalyeleri ile ilişkiye geçti. Onlardan sığınma isteğinde bulundu. Böylece 13 yıl sürecek ve 35 yaşında ölümle sonuçlanacak sürgün hayatı başlamış oldu. 21 Aralık 1522’de Kanuni Sultan Süleyman tarafından adanın fethi ile 213 yıllık Rodos Şövalyelerinin yönetimi sona erer.

Bu arada, Hıristiyanlığı kabul etmiş olan Cem Sultan ve yakınları da ortadan kaldırılır. Cem Sultan’ın bu acıklı sonu bizi biraz hüzünlendirdi ise de Osmanlı Padişahlarının ‘’Devletin bekası’’ adı altında kardeşleri ve yakınlarını öldürmelerini zaten anlayabilmiş değildik. Şövalyeler Sokağında bir hayli zaman geçirdikten sonra, başlangıç noktasına geri dönüyor ve Arkeoloji Müzesi önünden geçerek Sokrates Caddesi’ne doğru yolumuza devam ediyoruz.

Sokrates Caddesi Rodos’un en önemli ve en kalabalık caddelerinden biri olup doğu ucunda Hipokrat Meydanı, batı ucunda ise Kanuni Sultan Süleyman Camii ve ünlü saat kulesi bulunmaktadır. Rodos şehrinin de merkezi sayılan bölgede Sokrates Caddesi ve arka sokaklarında sayısız bar, disco, taverna ve gece kulüpleri bulunmaktadır. Özellikle, Cuma ve Cumartesi akşamları inanılmaz kalabalık olan bu eski şehirdeki mekânlarda çalınan müzik ve atmosfer ile gece hayatının en doruk noktasını yaşamanız mümkün görünüyor.

Önce Hipokrat Meydanı’na iniyoruz. Burası hediyelik eşya satan, restoran, cafe-bar tarzı yerlerin bol miktarda olduğu ve özellikle akşamüstü saatlerinde kalabalıklaşmaya başlayan çok hareketli bir meydandır. Meydanın bir köşesinde 1507 senesinde inşa edilen Şövalyelerin mahkeme binası bulunmaktadır.

Hipokrat Meydanı tavernaları ile de en çok dikkat çeken turistik yerlerden biridir. Gece hayatı burada oldukça hareketli ve ışıl ışıldır. Meydanda anıtsal bir kamu çeşmesi bulunuyor. ‘’Rhodos, Fountain № 1’’ olarak biliniyor Google haritalarda. Yer altı su kaynakları ya da yağmur sularının toplandığı sarnıçlardan suyun sağlandığı bu meydanlardan bir tane daha var kale içinde. Her iki meydanda da yeme içme çok pahalı… Biz Rodos’a ayak bastığımızda ‘’Rhodos, Fountain № 2’’ olarak bilinen meydandaki bir kafede bir kişilik sabah kahvaltısına 30 Euro ödemiştik söylene söylene.

Meydanın doğusunda, Eski Şehir’den Turistik Limana geçişi sağlayan çift kuleli ‘’Marina Gate’’ bulunuyor. Meydanın ortasında bulunan kamu çeşmesi havuzunun ortasında cami minaresini andıran sütunu tepesinde de bir yarasa bulunmaktadır. Sokrates caddesinden batıya doğru ilerleyip hafif bir yokuş tırmandıktan sonra tarihi Süleymaniye Camisi ile bir Osmanlı eseri olan Saat Kulesi’ne varabilirsiniz. Hafız Ahmet Ağa’nın oğlu Fethi Paşa tarafından yaptırılmış.

Süleymaniye’nin karşısında da Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi yer almaktadır. Gül pembesi duvarları ve anıtsal minaresiyle Kanuni Sultan Süleyman Camisi dikkat çeker. Osmanlı hâkimiyetini simgeleyen cami 1523’te yapılmıştır ve Rodos’un en görkemli camisidir.  Rodos Müslüman Türk Vakfı’na ait olan caminin minaresi, tehlikeli olduğu gerekçesiyle 1987 senesinde yıkılmıştır. Günümüzde, günün belirli saatlerinde müze olarak ziyaretçilere açıktır. Kanuni Sultan Süleyman Camisi ayrıca Süleymaniye Camii olarak da bilinmektedir.

Rodos’u Osmanlı mührüyle süsleyen Hafız Ahmet Ağa’nın oğlu Fethi Paşa şimdi hayatta değil ama geride bıraktığı vakfiyenin şartları hâlâ yerine getiriliyor. Süleymaniye Camisinin hemen arkasındaki saat kulesi hâlâ zamana meydan okumaktadır. Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi 850 sene öncesinin bilim dünyasının keşfine çıkarıyor paha biçilmez el yazması kitaplarıyla. 1840’ta kurulan Fethi Paşa Vakfı’ndan geriye kalan bu iki önemli eser torunları Cengiz Argeşo’nun hamiliğinde ayakta kalmaya devam ediyor.

16 yıldır vakfın mütevelli vekilliğini yürüten Argeşo, iki ayda bir Rodos’a gidiyor. Hafız Ahmet Ağa Kütüphanes’inin karşısında Süleymaniye Camisi ve yaklaşık 500 metre ilerde de Rodos Şövalyelerinin Büyük Üstatlar Sarayı bulunuyor. Grand Masters Sarayı (Castelo), “Eski Şehir”in en yüksek bölgesinde bulunmaktadır. Şövalyeler Dönemi’nden kalma en önemli eserlerden birisidir. Bu tarihi saray, Rodos Şövalyeleri’nin idari merkezi ve aynı zamanda Rodos’a egemen sosyal ve entelektüel sınıfının da merkezi olmuştur.

Saray, günümüzde müze olarak halka açık bulunmaktadır. Salonlarında Rodos’un Antik ve Orta Çağ devirlerine ait arkeolojik eserler yer alır. Sarayın girişinde, doğuya doğru Şövalyeler Sokağının yer aldığını bir kez daha hatırlamakta yarar var. Castello olarak bilinen bu bölgede Rodos’un en tarihi yapıları barınmaktadır. Bu bölgeyi bir kez daha gezmek üzere, Rodos’taki bir haftalık evimizin bulunduğu Hotel Sun Beach Komlexs Resort’a dönüyoruz.